Гісторыя развіцця інфармацыйных тэхналогій у Беларусі налічвае дзесяцігоддзі. Яшчэ ў савецкі час у краіне была створана моцная школа матэматыкаў, інжынераў, праграмістаў. І, зразумела, гэтыя спецыялісты станавіліся рухаючай сілай самых прагрэсіўных праектаў і ўкаранення інавацый ва ўсе галіны эканомікі.
Прадаўжаючы традыцыі, на гэты час у Беларусі амаль чвэрць ад агульнай колькасці студэнтаў ВНУ атрымліваюць адукацыю па STEM-спецыяльнасцях, у тым ліку каля 70 IT-спецыялізацыях. Не сакрэт, што ў паспяховых IT-кампаніях усяго свету працуе нямала беларусаў розных пакаленняў. Але, вядома, галоўны кадравы патэнцыял сканцэнтраваны ў краіне.
У суверэннай Беларусі IT-індустрыя – самая дынамічная ў развіцці галіна, і з кожным годам ператвараецца ва ўсё больш магутны драйвер эканомікі краіны, сферу стратэгічнага значэння. Беларускай "Крэмніевай далінай" стаў створаны ў 2005 годзе Парк высокіх тэхналогій. Урэшце, адна з яго галоўных асаблівасцей – прынцып экстэрытарыяльнасці, які дае магчымасць рэзідэнтам размяшчаць офіс у любым населеным пункце краіны.
У сусветных і рэгіянальных рэйтынгах, што ацэньваюць дасягненні IT-сектара, Беларусь, ПВТ і кампаніі-рэзідэнты, якія ўваходзяць у яго, усё часцей займаюць высокія пазіцыі. Як і распрацоўкі спецыялістаў з Беларусі нярэдка становяцца прыкметнымі навінамі са свету IT.
Лічбы і факты
У рэйтынгу Міжнароднага саюза электрасувязі Measuring Information Society Report, які дае ацэнку развіццю ІКТ, Беларусь займае 32-е месца (2017).
На долю ІКТ прыпадае 6,2 працэнта ВУП Беларусі (па выніках 2019 г.). Беларусь мае намер павялічыць долю сектара ІКТ у ВУП да 7,5 працэнта ў 2025 годзе.
Беларусь уваходзіць у лік сусветных лідараў па экспарце ІТ-паслуг на душу насельніцтва. З 2005 па 2016 год экспарт IT-паслуг і прадуктаў вырас у 30 разоў, а доля IT-экспарту ў агульным аб'ёме экспарту тавараў і паслуг вырасла з 0,16% да 3,25%.
У 2017 годзе экспарт ПВТ упершыню ў яго гісторыі перасягнуў $1 млрд ЗША: аб'ём экспарту склаў $1,025 млрд і вырас на 25% (у 2016 годзе – $820 млн) пры імпарце паслуг $5 млн. Агульны аб'ём вытворчасці Парка высокіх тэхналогій склаў Br2 млрд 153 млн (больш за $1,08 млрд), рост у параўнанні з 2016 годам 20%. У 2019 годзе экспарт ПВТ склаў рэкордныя $2 млрд 195 млн з тэмпам росту 155%. Экспарт Парка высокіх тэхналогій у 2020 годзе перавысіў $2,7 млрд і забяспечыў больш за 20 працэнтаў усяго экспарту паслуг Беларусі.
Асноўныя продажы беларускія IT-кампаніі ажыццяўляюць на замежных рынках. Больш за 90% вырабляемага ў ПВТ праграмнага забеспячэння экспартуецца: 49,1% – у краіны Еўропы, 44% – у ЗША і Канаду, 4,1% – у Расію і іншыя краіны СНД.
Шэсць кампаній – рэзідэнтаў ПВТ увайшлі ў спіс лепшых правайдараў паслуг аўтсорсінгу (рэйтынг 2017 Global Outsourcing 100): Bell Integrator, Ciklum, EPAM, IBA Group, Intetics і Itransition.
10 кампаній з рэйтынгу буйнейшых сафтверных кампаній свету Software 500 маюць офісы распрацоўкі ў Беларусі: EPAM (107), Bell Integrator (281), IBA (281), Itransition (368), Coherent Solution (393), SoftClub (409), Artezio (416), Intetics (419), Oxagile (456), IHS (482).
Беларускія распрацоўшчыкі аказваюць IT-паслугі буйнейшым карпарацыям і арганізацыям свету (Samsung, HTC, Лонданская фондавая біржа, Сусветны банк, Microsoft, Coca-Cola, Toyota, Google, British Petroleum і інш.).
Мабільныя дадаткі, створаныя рэзідэнтамі беларускага Парка высокіх тэхналогій, выкарыстоўвае звыш мільярда людзей больш як у 190 краінах свету. Сярод іх – Viber, MSQRD, MAPS.ME, Flo і многія іншыя.
Распрацаваная ў Wargaming (беларускі цэнтр распрацоўкі – СТАА "Гейм Стрым") гульня World of Tanks – адна з пяці самых прыбытковых MMO-гульняў свету з больш як 160 млн (2020 г.) зарэгістраваных карыстальнікаў.
Беларусь уваходзіць у нешматлікі "клуб" краін, якія ствараюць суперкамп'ютары.
За першыя два дзесяцігоддзі развіцця IT-індустрыі ў суверэннай рэспубліцы беларускія кампаніі заваявалі рэпутацыю першакласных распрацоўшчыкаў, якія дзейнічаюць пераважна па аўтсорсінгавай мадэлі, але паступова арыенціры змяняюцца.
Сёння сярод галоўных прыярытэтаў – развіццё IT-сферы па прадуктовай мадэлі, прыцягненне ў Беларусь вялікіх сусветных карпарацый, тэхналагічных лідараў IT і – шырэй – лічбавізацыя эканомікі. Пры гэтым стаўка робіцца не толькі на інтэлектуальны патэнцыял айчынных спецыялістаў. Дзяржавай прыняты беспрэцэдэнтныя рашэнні на заканадаўчым узроўні, прызначаныя стварыць у Беларусі самы спрыяльны клімат для IT-бізнесу. А ў перспектыве – ператварыць краіну ў свабодную фінансавую гавань са зручнымі, выгаднымі ўмовамі для тых, хто хоча працаваць і зарабляць.
